در پی انتشار بخشی از خاطرات آیت‌الله محمد مومن در قالب یک خبر در خبرگزاری جمهوری اسلامی و روزنامه‌های ایران و جوان در خصوص انتخابات دوره سوم مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی انصاری طی نامه‌یی خطاب به آیت‌الله مومن توضیحات مهمی پیرامون آن مقطع تاریخی و حساس ارائه کرده است. متن این نامه در پی می‌آید:
بسمه تعالی
خدمت حضرت آیت الله مومن- دامت برکاته
باسلام و تحیت
مطلبی را خبرگزاری ایرنا و روزنامه ایران در مورخه 14/4/1388 صفحه 5 با عنوان «دولت موسوی در بازشماری انتخابات اخلال کرد» و روزنامه جوان صفحه 1 از قول حضرتعالی منتشر کرده اند که تداعی کننده این معناست که گویا جنابعالی در همین ایام که بحث انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری جدی است این مطالب تفصیلی را بیان نموده اید که بخشی از آن به انتخابات دوره سوم مجلس شورای اسلامی پرداخته است که بیست و یک سال از آن می گذرد. اخلاق روزنامه نگاری ایجاب می کرد که مطلب با ذکر تاریخ و مکان و مناسبت آن همراه باشد. با کمال تأسف در بخشی از این اظهارات مطالبی دور از انتظار نسبت به امام و خلاف واقع نسبت به انتخابات دوره سوم مجلس نقل شده است از جمله اینکه با تصریح چندباره براینکه گزارشات خلاف به امام منعکس کردند نتیجه گرفته اید که : « در نهایت، حضرت امام را وادار کردند که نامه‌ای برای شورای نگهبان بنویسند و اعلامکنند که انتخابات تهران، صحیح برگزار شده است و صحت آن را اعلام کنید» و گفته اید: « در کل حس من این بود که نمی‌بایست کار به صدور پیام امام منجر می‌شد؛ منتهای مراتببه لحاظ اینکه آن بزرگوار هرچه بود، علم غیب نمی‌دانستند، این مسائل اجتناب ناپذیربود. ولی ما از برخی آقایان گله‌مندیم که مطالب را آن‌گونه که شایسته بود، خدمتامام منتقل نمی‌کردند». به جلسه شورای نگهبان با امام اشاره کرده و با آنکه تصریح کرده اید که در این جلسه : « من هم در آخر به امام عرض کردم شورای نگهبان اصلاً تصمیم برابطال انتخابات ندارد و ما انتخابات تهران را صحیح می‌دانیم» ولی بلافاصله با اشاره به موضع امام در مورد صحت انتخابات چنین جمعبندی کرده اید که: « این اتفاق، هیچ توجیهی ندارد; جز اینکه نگذاشته‌اند که حضرت امام در جریان امر قرارگیرند; درنهایت هم ما نتوانستیم بفهمیم که انتخابات دوره ی سوم مجلس در تهران چگونهبرگزار شد !» و یا گفته اید که صندوقها را برای بازشماری در اختیار شورای نگهبان نگذاشتند؛ و یا آنجا که علیرغم صدور حکم کتبی امام به اینجانب برای نظارت بربازشماری آراء، گفته اید : « از طرف دفتر، آقای محمدعلی انصاری برای این نظارت انتخاب شد !» و با وجود حکم صریح امام به اینجانب، در بخش دیگر گفته اید : « آقای محمدعلی انصاری نماینده ی دفتر حضرت امام در مرحله ی بازشماری آرا شدند...» از آنجا که نقل و انتشار اظهارات شما بقصد همانند سازی انتخابات اخیر و توجیه وقایع تلخ آن صورت گرفته است و از آنجا که در چند مورد نام اینجانب را برده اید چون اولین بار با موضع گیری جنابعالی درباره انتخابات دوره سوم مجلس مواجه شدم و عمده مطالب نیز به جریان بازشماری و به دوره مسئولیتم از سوی امام بر می گردد ناچارم علیرغم میل باطنی مطالبی را جهت اطلاع حضرتعالی و تنویر افکار عمومی تقدیم کنم :
حقیقت این است اگر کسی بخواهد انتخابات دوره سوم را به درستی تحلیل کند باید به مسایل مهم و تاریخی دیگری بپردازد که ریشه در جریان اختلاف نظرها و تفکرات و عملکردهایی دارد که از حداقل دو سه سال قبل از انتخابات دوره سوم رخ نمود و تصمیمات حضرت امام(روحی فداه) در کفایت جایگاه شرعی و قانونی مجلس در اثبات ضرورتها و عناوین ثانویه (در موارد اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان) با تصویب دو سوم رای نمایندگان و در فرمان تشکیل شورای مصلحت و پاسخ به نامه های متعدد وزرای دولت و اعضای شورای نگهبان گواه بر این معناست.
در مورد انتخابات دوره سوم نیز حداقل می توان گفت چندین ماه مسائل به اندازه ای روشن بوده و موضع گیریهای امام و توصیه های ایشان آنقدر واضح و شفاف است که با اندک تاملی می توان دریافت که امام علیرغم اینکه مهمترین دغدغه و حساسیتشان به جنگ معطوف بود اما در همان شرایط درموضوع مهم انتخابات نیز برخلاف آنچه که شما فرموده اید با چشمان تیزبین خود همه موضع گیریها و جبهه بندیها را رصد می کرد و آگاهانه قدم برمی داشت؛ تحلیل مباحث انتخابات دوره سوم بطور مبسوط در این مجال نمی گنجد. برای آنکه متهم به جهت گیری خاصی نشوم – که این روزها بازار اتهام زنی و بی تقوایی بسی داغ است – از اشاره به نوع مواضع و هشدارهای امام نسبت به جریانهای سیاسی آن دوران و تبیین اسلام ناب و اسلام آمریکایی که در نامه ها، سخنرانیها و تذکرات مشفقانه امام به همه، از مسئولین گرفته تا روحانیون و سیاسیون و شورای نگهبان و مجلس و دولت در صحیفه امام قابل مراجعه می باشد خودداری می کنم اما بیان تفصیلی و مستند سیر روند ورود امام به موضوع انتخابات دوره سوم مجلس تا آنجا که اینجانب مسئولیت داشته و در جریان بوده ام را برای کشف حقیقت و ثبت در تاریخ و قضاوت نسل جوان و نسلهای آینده انقلاب ضروری می دانم.
آنچه که در اظهارات شما راجع به آن دوران به اینجانب مربوط می شود موضوع نمایندگی بنده از سوی حضرت امام در هیئت ویژه بازشماری آرای انتخابات تهران در دوره سوم مجلس است. بیان واقعیت را از این مقطع آغاز می کنم که رئیس جمهور وقت، حضرت آیت الله خامنه ای در مورخه 26/12/66 طی نامه ای به حضرت امام پیشنهاد نمودند که با توجه به عدم حصول نتیجه از تلاش میانجیگرانه ای که در سه روز اخیر داشته اند، و نجات انتخابات تهران محتاج به اشاره آن حضرت بوده است طرفین را ملزم و مکلف فرمایند که در اسرع وقت از هر طریق ممکن و البته قانونی هیات اجرایی دیگری را انتخاب و به جای هیات غیرقانونی قبلی اعلام کنند؛ حضرت امام در تاریخ 28/12/66 مرقوم فرمودند:
بسمه تعالی
پس از اهدای سلام مطالبی که مرقوم نموده اید احمد کرارا به من گفته و چون بنا ندارم در انتخابات دخالت کنم احمد کوشش می کند راه حلی پیدا کند.
ان شاء الله تعالی آنچه صلاح است پیش آید. - والسلام
بر این اساس مرحوم حجت الاسلام و المسلمین آقای حاج سید احمد خمینی در 29/12/66 نامه ای به حضرت امام به این شرح نوشت :
بسم الله الرحمن الرحیم
پدر بزگوار، حضرت امام مدظله العالی
پس از عرض سلام در مورد معتمدین و هیات اجرایی انتخابات تهران آنچه موجب دوگانگی برداشت و نظرات هیات مرکزی نظارت شورای نگهبان در انتخابات و وزارت کشور شده بود به این نتیجه رسید که از لیست مورد قبول هیات نظارت تهران 4 نفر به انتخاب آن هیات و از لیست مورد قبول وزارت کشور(فرمانداری تهران) 4 نفر به انتخاب فرماندار تهران هیات اجرایی تشکیل گردد و کارهایی که تاکنون انجام شده است و اعضاء علی البدل به همان صورت قبل باشد بدیهی است انتخاب اینگونه افراد تنها با دستور حضرتعالی بلامانع است و مشکل حل می گردد.
امام در جواب مرقوم فرمودند:
بسمه تعالی
به همین گونه که مرقوم شده است انجام شود ان شاء الله تعالی موفق باشید.
29/12/66
سرانجام با این تدبیر امام روند برگزاری مقدمات انتخابات که به دلیل اختلاف نظر شدید شورای نگهبان با وزارت کشور به بن بست رسیده بود سرعت گرفت و هیات های اجرایی و نظارت انتخاب شدند و عملا آغاز سال 1367 با رقابت بسیار جدی و تنگاتنگ کاندیداها در تهران و استانها وشهرستان ها همراه شد . امام با توجه به حساسیت موضوع انتخابات در 11 فروردین 67 پیام مهمی خطاب به ملت صادر فرمودند که در بخشی از آن آمده است:
« به یاری خداوند متعال ملت شریف ایران با حضور گسترده خود انتخابات را در موعد مقرر و باقدرت و قاطعیت برگزار می کنند و مطمئنا در زیر موشک و بمب هم اگر قرار گیرند به پای صندوق ها می روند و به تکلیف شرعی و الهی خود عمل خواهند نمود و اینجانب تحت هر شرایطی در انتخابات شرکت خواهم نمود.»
در ادامه می فرمایند:
«همانطور که بارها گفته ام مردم در انتخابات آزادند و احتیاج به قیم ندارند و هیچ فرد و یا گروه و دسته ای حق تحمیل فرد و یا افرادی را به مردم ندارند.»
حضرت آیت الله مومن! جنابعالی بخوبی می دانید که سال 66و67 سخت ترین دوران جنگ بود. جنگ شهرها بشدت ادامه داشت، بمباران شیمیایی حلبچه انجام گرفت، به تهران متجاوز از 140 موشک اصابت کرد همه به یاد داریم که تهران به شهری خاموش و نیمه تعطیل تبدیل شده بود. بعضی از ترس اینکه مبادا مردم به پای صندوق ها نیایند پیشنهاد تعویق انتخابات می دادند. حقیقتا برگزاری انتخابات کشور کمتر از عملیات گسترده در جبهه نبود در عین حال همه مسئولین نظام اتفاق به انجام انتخابات داشتند و سرانجام در روز 19 فروردین انتخابات در سراسر کشور با شکوه و عظمت خاصی برگزار گردید و همه مسئولین شور و عظمت آنرا تحسین نمودند و تنها می توان گفت که معجزه الهی و انفاس قدسیه امام و شعور بالای سیاسی مردم توانست آن حماسه تاریخی را خلق کند. در هر حال جدی بودن رقابتها و حضور چهره های سرشناس سیاسی و روحانی کشور در انتخابات و اعلام نتایج اولیه و شاید اختلافات چند ماه میان دست اندرکاران انتخابات در وزارت کشور و شورای نگهبان باعث گردید که مجددا بحثها پیرامون انتخابات خصوصاً در حوزه انتخابیه تهران شدت یابد و طبعا بسیاری از مباحث مهم از طریق کانالهای ارتباطی گسترده ای که امام داشتند به ایشان انتقال یافته است. اختلاف جدی بر سر انتخابات تهران بود که اکثریت کاندیداها - به اصطلاح آن زمان - از جبهه چپ و روحانیون مبارز پیروز شدند و شورای نگهبان اعتقاد داشت که در جریان برگزاری انتخابات تهران به نوعی اعمال نفوذ شده است و اصرار داشتند که علاوه بر صندوقهای شکایت شده باید صندوق هایی که ناظرین روی آنها گزارش داشته اند بازشماری شود که از مجموع 2500 صندوق تهران حدود 600 صندوق را برای بازشماری می خواستند. بدین ترتیب یکی از موارد مناقشه میان وزارت کشور و شورای نگهبان بازشماری صندوق هایی بود که ناظرین شورای نگهبان فقط روی آنها گزارش داشته اند نه شکایت که در مورخه 3/2/67 مرحوم یادگار امام طی نامه ای مرقوم داشتند:
بسمه تعالی
پس از عرض سلام به عرض حضرت امام می رساند در تماس های مکرر تلفنی که با آیت الله امامی کاشانی و حجت الاسلام و المسلمین محتشمی داشته آقایان به این نتیجه رسیدند که
1- صندوق های مورد شکایت از هم اکنون مشخص شود.
2- آرای کلیه کاندیداهائیکه در صندوق آرا هستند شمرده شود نه کاندیداهای خاصی.
3- در مواردی که نمایندگان اجرایی و یا نظارت در شمارش آرا صندوق ها مواجه با اشکال شدند بلافاصله به اطلاع جناب آقای امامی و محتشمی رسانده تا فردی از سوی آقای امامی آمده صندوق مورد اشکال را در مقابل (هیئت) نظارت و اجرا بازشماری کند.
4- هیات نظارت به تعداد خواهران مامور اجرا از خواهران استفاده کند.
مسئله حتی المقدور تا آخر این هفته و یا ده روز تمام گردد. - و السلام
امام مرقوم فرمودند:
بسمه تعالی
طبق آنچه ذکر شده است باید عمل شود مسامحه جایز نیست.
ان شاء الله موفق و موید باشید. -3/2/67
حضرت آقای مومن! همانگونه که بیان نموده اید بعد از این نامه اعضای محترم شورای نگهبان در عصر روز پنجم ماه رمضان در حالیکه ملاقات های امام تعطیل بوده است خدمت امام می رسند و تمامی مطالب را شما و سایر عزیزان در این ملاقات بیان نموده اید. تا آن روز نیز اینجانب هیچ مسئولیتی نداشته ام و خودتان فرمودید که «امام فرمودند: به من گفتند که شورای نگهبان می خواهد انتخابات تهران را باطل کند». بخوبی پیداست که این موضوع یک مسئله خلق الساعه نبوده است پیشنهادات مختلفی به امام شده است و با حضور حضرات شورای نگهبان مرحوم یادگار امام در محضر ایشان ابراز کردند که خوب است یک نفر هم از دفتر امام براین بازشماری نظارت داشته باشد و شما فرمودید که شاید این کار دون شأن دفتر باشد. جالب است در حالی که حضرت امام شخصا اینجانب را به عنوان نماینده خود انتخاب فرمودند و حکم کتبی دادند جنابعالی در بیانات اخیرتان در دو مورد فرموده اید که «آقای محمد علی انصاری از طرف دفتر امام برای این نظارت انتخاب شدند»! خیلی فرق است که من از سوی امام نمایندگی داشته ام یا دفتر امام . تا این مرحله جنابعالی یک مورد هم از دخالت و اظهار نظر اینجانب در مورد انتخابات پیدا نمی کنید و حقیر هیچ علاقه ای هم نسبت به دخالت و حتی این مسئولیت نداشتم و همه دوستان دفتر و آشنایان می دانند که اینجانب در دوران دفاع مقدس بخاطر بیشترین ارتباطی که با فرماندهان و اخبار جنگ داشتم مسائل را به امام منتقل می کردم و قطعا اگر نبود حکم حضرت امام هرگز زیر بار این مسئولیت نمی رفتم. و خوب است که بدانید که وقتی مرحوم حاج احمد آقا به من فرمودند امام بنا دارند شما را به نمایندگی خود انتخاب کنند حقیر از ایشان درخواست کردم که اینجانب را معاف نمایند. ولی حساسیت موضوع انتخابات و لطف امام باعث شد که حکم صریح زیر را با تعیین حدود مسئولیت و وظایف برای اینجانب صادر فرمایند:
بسمه تعالی
جناب حجت الاسلام آقای حاج شیخ محمد علی انصاری- دامت افاضاته
جنابعالی که فردی متدین و آگاه می باشید به عنوان نماینده اینجانب با دو نفر از طرف شورای محترم نگهبان و دو نفر از طرف وزیر محترم کشور موظف می باشید تا به موارد ذیل عمل نموده و کار انتخابات تهران را به پایان برسانید.
1- آقایان باید تمام تلاش خود را بنمایند تا انتخابات مرحله دوم در روز قدس صورت گیرد و مجلس سوم در وقت مقرر تشکیل گردد.
2- هیات نظارت شورای محترم نگهبان موظف است که از ابتدا تعداد صندوق هایی را که از آنها شکایت شده است مشخص نماید.
3- وزارت کشور موظف است تمامی صندوق های مورد شکایت را همین امروز به شورای محترم نگهبان منتقل گرداند.
4- وزارت کشور میتواند افرادی را در موقع شمارش آرا بر سر صندوق ها بگمارد تا برای هیچ کس هیچ شبه ای پیش نیاید.
5- آرا نسبت به همه کاندیداها شمارش شود نه کاندیداهای خاص مسئولیت حفظ صندوق های منتقل شده با شورای نگهبان است.
جنابعالی موظف می باشید تا مسائل را به اینجانب گزارش نمایید تا قوه قضاییه با هرکس که در راه پیش برد کارها مانع ایجاد می کند قاطعانه برخورد نماید.
خداوند همه را به راه راست هدایت فرماید و از کید شیطان نفس نجات دهد.
والسلام - 6/2/67
ملاحظه می فرمایید حکم امام آنقدر واضح است که نیاز به تفسیر ندارد. با فرض اینکه اعضای محترم شورای نگهبان قبل از این حکم به امام پیشنهاد تحویل صندوق های مشتبه را داده باشند ولی حکم ایشان به اینجانب – برخلاف آنچه که در اظهارات شما منعکس شده است - رسیدگی به صندوق های مورد شکایت بوده است و لاغیر
این مطلب را به اشتراک بکذارید
